پخش زنده
امروز: -
نگاهی به چالش‌ها و بحران‌های پیش روی اتحادیه اروپا
اگر اروپا به چالش های جهانی که با آن مواجه است واکنش شایسته نشان ندهد، محو خواهد شد.
اتحادیه اروپا در سال 1957 توسط شش کشور با هدف سیاسی- اقتصادی تاسیس شد و درسال 1993 با اجرای توافقنامه «ماستریخت» و پیوستن کشورهای جدید به آن، گسترش یافت و تعداد آن به 28 کشور رسید. اما نزدیک به شش دهه پس از «تاسیس» و بیش از سه دهه پس از «گسترش» این اتحادیه، صاحب‌نظران و برخی مقامات اروپایی از احتمال فروپاشی آن سخن می‌گویند. از جمله وزیر اقتصاد فرانسه هفته گذشته در مصاحبه ای درباره «محو شدن» اتحادیه اروپا به سبب فقدان طرح اصلاحات اساسی، هشدار داد. امانوئل ماکرون در گفتگو با هفته نامه «دی زایت» با اشاره به اینکه «نسلی از رهبران وجود داشتند که اروپا را بنیان گذاشتند و نسل دوم که آن را توسعه دادند سپس رهبرانی که با بحران مالی و خطرهای جدید بین المللی مواجه شدند. آنها مسئولانه عمل کردند و از هیچ تلاشی فروگذار نکردند» افزود: «اما برای اروپا، باتوجه به چالش های جهانی که اروپا با آن مواجه است، عصر جدیدی اکنون شروع شده است. اگر اتحادیه اروپا واکنش نشان ندهد، محو خواهد شد.»
اما اتحادیه اروپا با چه چالش‌هایی روبرو است؟
1- تروریست: امروزه دیگر چالش افراطیگری و تروریسم تنها مهمترین چالش کشورهای خاورمیانه نیست بلکه چالش عمده و اساسی برای امنیت و ثبات اروپا نیز به حساب میآید. در سال نو میلادی اروپا، بروکسل جشن سال نو را به علت کشف عملیات انتحاری در این شهر لغو کرد. همچنین در ماه نوامبر جهان شاهد عملیات تروریستی در پاریس بود. در آلمان تا کنون به علت هشدارهای تروریستی چند ایستگاه قطار بسته شده است. در سال 2016 نیز می توان پیش بینی کرد که ترس از تروریسم در اروپا همچنان ادامه خواهد داشت.
شایان ذکر است، مروج تروریسم در جهان سیروس‌های اطلاعاتی و امنیتی آمریکایی، اروپایی، رژیم صهیونیستی و متحدان منطقه‌ای آنها- از جمله عربستان، ترکیه و ... - است. ضمن اینکه بسیاری از اعضاء گروههای تروریستی دارای تابعیت اروپایی بوده و در دو سال اخیر از کشورهای مختلف اروپا به ویژه فرانسه، آلمان، انگلیس، بلژیک، دانمارک و هلند، بیشتر از ترکیه عازم سوریه و عراق شده اند. کرشوف هماهنگکننده اتحادیه اروپا در امور مبارزه با تروریسم در گزارشی اعلام کرد: «حدود سه هزار شهروند عضو کشورهای اتحادیه اروپا به گروههای تروریستی در عراق و سوریه ملحق شدند.»
2. آوارگان: به عنوان مثال، در سال 2015 بر اساس گزارش سازمان ملل، حدود یک میلیون مهاجر از خاورمیانه به این قاره وارد شده اند. این آمار جدا از آماری مهاجرانی است که مبدا آنها آفریقا بوده است.
از بخش شمال آفریقا سالانه 500 هزار نفر به اروپا مهاجرت میکنند. نمی‌توان نقش بحران‌های موجود در آسیا و افریقا - بخصوص در خاورمیانه- و نقش آفرینی کشورهای غربی و متحدان در این بحران‌ها را در سرازیر شدن مهاجران به اروپا نادیده انگاشت.
نادیده انگاشتن حق پناهندگی برای قربانی جنگ و خشونت در سوریه و عراق و ... و واگذاشتن حل و فصل این بحران به ترکیه خود نشان دهنده گستره و عمق ابعاد بحران آوارگان برای اروپا است.
اتحادیه‌ی اروپا به موجهای مهاجرت، قاچاق انسان و قاچاق مواد مخدر از شمال آفریقا به عنوان منبع تهدید مینگرد.
3. خروج احتمالی انگلیس از اتحادیه اروپا: چالش اساسی دیگر پیش روی اتحادیه اروپا، خروج احتمالی انگلیس از این اتحادیه در همه پرسی بیست و سوم ماه ژوئن آینده است، چالشی که بر خلاف بحران های دیگر توسط انگلیس - یکی از اعضای این اتحادیه - به وجود آمده است. اهمیت این چالش از این جهت است که میتواند زمینه را برای وسوسه دیگر کشورهای عضو - بخصوص کشور‌هایی مانند یونان که با چالش بدهی به دیگر اعضای اتحادیه اروپا و اعتراض‌های مردمی به اصلاحات اقتصادی مورد نظر این اتحادیه روبرو بوده است- برای خروج از این اتحادیه فراهم سازد.
4. بیکاری: امروزه بیکاری به بزرگترین مسئله این اتحادیه تبدیل شده است. از زمان بحران اقتصادی و مالی سال دوهزار و هشت در بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا، عده زیادی بیکار شده اند و میلیونها نفر برای پیدا کردن شغل در مراکز کاریابی ثبت نام کرده اند. طبق ارقامی که اداره آمار اروپا موسوم به یورواستات منتشر شده است، هم اکنون بیست و یک میلیون و چهارصد هزار بیکار در اتحادیه اروپا وجود دارد که شانزده میلیون و چهارصد هزار نفر آنها در منطقه یورو هستند. جدیدترین آمارها همچنین حاکیست بیکاری جوانان مشکلی مزمن در بیشتر کشورهای منطقه یورو است. بحران بیکاری جوانان به ویژه در کشورهای یونان، اسپانیا، کرواسی، ایتالیا و پرتغال حادتر است. با وجود اینکه میزان کلی بیکاری در منطقه یورو در حال کاهش است اما به باور اقتصاددانان این کاهش قابل توجه نیست در نتیجه عملا اتحادیه اروپا همچنان در بحران بیکاری است.
5. هویت: گفتمان ملیگرایی و سیاست هویتی بر اساس برجسته نمودن مسائل قومی، نژادی و فرهنگی اکنون از مهمترین چالشهای پیش روی اتحادیه‌ی اروپایی است. به همین علت این اتحادیه سخت به دنبال یکسان‌سازی هویتی در بستر ارزشها و فرهنگ اروپایی است. به عبارت دیگر، قرار گرفتن شهروندان و دولتهای اروپایی با ملیت و به تبع آن، هویت جداگانه، زیر پرچم واحد اتحادیه‌ی اروپا باعث شده است این اتحادیه در تعریف هویت واحد اروپایی خود دچار مشکل و مواجه با تنگناهای هویتی شود و چندفرهنگی شدن جامعه یکی از مهمترین معضلات آن‌هاست.
6. یورو: بحران یورو از یونان شروع گردید و دامن گیر سایر کشورهای اتحادیه اروپا نیز شد. بحران مالی اروپا، امروزه همگرایی اقتصادی پولی را در اروپا دچار چالش زیادی کرده است، رشد اقتصادی منطقه یورو نیز در سال 2016 بی نهایت پایین خواهد آمد.
7. تنش با روسیه: در حال حاضر مسائل مربوط به اوکران و سوریه و... سبب شده تنش ها در مناسبات روسیه و اتحادیه اروپا تشدید شود. رقابت ژئوپلیتیک با روسیه میتواند در بلندمدت منافع اروپا را با تهدید مواجه کند؛ با این وجود، به نظر میرسد اتحادیه اروپا گزینه دیپلماسی را برای کاهش عواقب ناشی از تنش با روسیه انتخاب کرده است.
8. اوکراین: اعتراضات مردم اوکراین در نوامبر 2013 وقتی «ویکتور یانوکوویچ» رئیس‌جمهوری پیشین اوکراین از امضای موافقتنامه تجاری با اتحادیه اروپا سر باز زد، آغاز شد. از طرفی سرایت بی‌ثباتی ناشی از تنش در اوکراین به مناطق شرقی اروپا از دیگر نگرانیهای اتحادیه اروپا است. اوکراین مهمترین کشور اروپای شرقی در ابعاد جغرافیای سیاسی و اقتصادی برای اتحادیه اروپاست.
در هر حال، اتحادیه اروپا با چالشهای عمدهای رو به رو است که هر کدام میتواند چگونگی همگرایی در اتحادیه اروپا را با مشکل مواجه کند و در نهایت به تهدیدی جدی برای امنیت و ثبات در اروپا منجر شود. بنابراین سال 2016 نیز سال پر چالشی برای اتحادیه اروپا خواهد بود که عبور از آنها تنها به آیندهنگری و واقعگرایی رهبران اروپا بستگی دارد.
----------------------------------
بررسی و تحلیل/ مسلم ملکی
نظر شما