گام به گام تا پایان ناباروری

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ رشد جمعیت در سال‌های اخیر کاهش چشم گیری داشته و یکی از علت‌هایی که کارشناسان برای این کاهش چشمگیر نرخ جمعیت برشمرده اند افزایش ناباروری زوجین است.
آقای دکتر امیرعلی حمیدیه دبیر ستاد سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در خصوص روش جدید درمان ناباروری با کمک سلول‌های بنیادی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: در مقوله فرزندآوری مشکلات و ایراد‌های زیادی در کشور داریم.
وی گفت: استفاده از سلول‌های پرتوان و پرظرفیت در این زمینه در دنیا عمر طولانی ندارد و خوشبختانه این اقدام بسیار اثرگذار و پر اهمیت است.
آقای دکتر حمیدیه افزود: پژوهشگاه ابن سینا باید در ۵ سال آینده در درمان ناباروری به تولید سلول‌های اسپرم و تخمک نیز برسد و این مأموریت بزرگ این مرکز است.
وی ادامه داد: برای این پژوهشگاه این فعالیت‌ها سخت نیست و باید بیماری قبل از بروز شناسایی شود و درمان پیش از بروز باشد.
وی با اشاره به قرار گیری در معرض عوامل محیطی ادامه داد: این موضوع سبب شده که ناباروری مشکل جدی برای مردم محسوب شود و خدا را شکر که پژوهشگاه‌هایی همچون ابن‌سینا وجود دارد که در جهت کاهش آلام مردم فعالیت می‌کند.
دبیر ستاد سلول‌های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: پارسال در ژاپن فعالیت‌هایی را شروع کردند تا از سلول‌های پوست، اسپرم و تخمک بسازند. در کشور پیشرفته‌ای مثل ژاپن هدف این است که افراد در سنین ۸۰ تا ۹۰ سالگی صاحب اولاد شوند و نسل خود را حفظ کنند.
وی افزود: حدود یک دهه طول می‌کشد که پژوهش در حوزه پزشکی از آزمایشگاه وارد حوزه بالین شود. اکنون برخی از پژوهش‌های جهاد دانشگاهی وارد کارآزمایی بالینی شده است و امیدواریم بعد از سپری شدن مراحل حقوقی و پزشکی وارد حوزه درمان نیز بشود.
آقای دکتر حمیدیه گفت: در حوزه درمان این بیماری و تغییر سبک زندگی بیماران مبتلا فعالیت‌های خوبی در جهاد دانشگاهی انجام شده و علاوه بر آن در بخش درمان زخم‌های ناشی از دیابت و پژوهش‌های مرتبط با گیاهان دارویی نیز فعالیت‌های خوبی صورت گرفته است.
گفتنی است روش هایی، چون «آی وی اِف» و تخمک اهدایی اگرچه در درمان ناباروری تا حدی نتیجه می‌دهد، اما بیشتر این روش‌ها بعلت نبود حمایت سازمان‌های بیمه گر و هزینه بالایی که در پی دارد چندان قابل دسترسی برای عموم بیماران نیست.
آقای پورعابدی معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما گفت: امروزه همگام با دنیا، بر روند جدید پزشکی مبتنی بر فرد تمرکز کرده‌ایم و در آینده برای هر فرد خاص، پروتکل‌های درمانی خاص را خواهیم داشت. جهاد در حوزه پزشکی علاوه بر بحث سلول‌های بنیادی، در حوزه درمان ناباروری نیز فعال است و سالانه بیش از ۱۰ هزار سیکل درمانی در ۹ مرکز درمان ناباروری جهاد طی می‌شود.
همچنین خانم دکتر سمیه کاظم نژاد جنین شناس و عضو هیأت علمی پژوهشگاه ابن سینا گفت: از مزایایی که طرح استفاده از سلول‌های بنیادی خون قاعدگی در درمان ناباروری دارد امکان تجدید نمونه گیری برای بیمار به صورت ماهانه می‌توان نام برد.
وی در خصوص این طرح و نحوه عملیاتی شدن آن افزود: بانک‌های سلولی دیگر مثل بند ناف محدودیت نمونه گیری و محدودیت زمان نگه داری دارد، اما در بانک سلول‌های بنیادی خون قاعدگی امکان تجدید نمونه گیری وجود ندارد و در تمام سن باروری امکان انجام دارد که بیش از ۱۰ سال نیز قابلیت نگهداری خواهد داشت.
وی ادامه داد: توانایی تکثیر بافتی سلول‌های بنیادی خون قاعدگی بسیار بالاست که در مراحل تست حیوانی بسیار اثربخش بوده است و در ۱۱ سال تحقیق علمی شاهد موفقیت در مرحله انسانی این طرح هم بودیم.
خانم دکتر کاظم نژاد با بیان اینکه این سلول‌ها در ایمنی زایی و درمان سایر بیماری‌ها غیر از ناباروری هم اثر مستقیم دارد گفت: بیمارانی که کاهش شدید ذخایر تخمدان دارند و یکی تا دو بار «آی، وی، اف» شده اند در این روش جواب گرفته اند.
وی ادامه داد:گروه کنترل ما افرادی بودند که اغلب به مراکز درمان ناباروری مراجعه می‌کنند و میزان باروری تا ۴۶ درصد و میزان تولد زنده تا ۳۸ درصد پاسخ مثبت گرفته اند و ۲۶ درصد هم بارداری خودبخودی بدون مداخله درمانی رخ داد که موفقیت بزرگی بحساب می‌آید.
خانم دکتر کاظم نژاد گفت: ایران سومین مرکز در دنیا در زمینه حفظ باروری با این روش پیش از هند و امریکا رقابت می‌کند.

*برتری استفاده از سلول‌های بنیادی خون قاعدگی بر دیگر روش‌های درمان ناباروری
خانم دکتر سیمین ظفردوست عضو هیأت علمی پژوهشگاه ابن سینا در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما درباره استفاده از سلول‌های بنیادی گفت: در این روش افرادی که از سایر روش‌های درمان ناباروری نتیجه نگرفته، پاسخ مثبت گرفته اند.
وی افزود: استفاده از سلول‌های خون قاعدگی، بیماران را از انجام «آی وی اف» بی نیاز کرده است.
وی ادامه داد: افرادی که «آی وی اف» شده و یا موفقیت تنها ۱۰ درصدی داشته اند، باید دوباره در سیکل آی وی اف قرار بگیرند و یا تخمک اهدایی دریافت کنند، اما در روش سلول‌های بنیادی خون قاعدگی موفقیت ما نزدیک به ۵۰ درصد و بیمار بسیار راضی و آزمایش‌های غربالگری جنین طبیعی بوده است.
خانم دکتر ظفردوست گفت: بیمارانی داریم که دچار یائسگی زود هنگام و مشکلات پوکی استخوان و قلبی می‌شوند، بویژه یائسگی زیر۴۰ سال مد نظر ماست که این روش دغدغه این بیماران را نیز برطرف می‌کند.
وی افزود: افرادی که ذخیره تخمک پایین دارند و به روش‌های درمان ناباروری پاسخ نداده اند با این روش، شانس بالایی برای باروری خواهند داشت.
خانم دکتر ظفردوست گفت: با توجه به اثر بخشی این بانک سلول‌های بنیادی امید می‌رود به زودی شاهد تأثیر درمانی مثبت آن در سایر بیماری‌ها نیز باشیم.
شاید درمان ناباروری رویایی باشد که بیش از نیمی از زوج‌های نابارور که از هیچ روش درمانی پاسخ نگرفته اند در سر داشته باشند، رویایی که به مدد محققان و متخصصان کشور با تکیه بر دانش بومی در آینده‌ای نزدیک به واقعیت بپیوندد.