پخش زنده
امروز: -
امسال بیش از ۱۶ هزار بال انواع پرندگان آبزی و کنارآبزی در تالاب بینالمللی "کانیبرازان" لانه گذاری کرده و خود را برای جوجهآوری آماده کردهاند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز مهاباد؛ تالاب بین المللی کانی برازان گرچه این روزها با کاهش بارندگی ها مواجه بوده است اما جریان زندگی در این تالاب ادامه دارد و آغوشش را به روی هزاران پرنده مهاجر و بومی باز کرده است که نشان از سرزندگی این تالاب زیبا و منحصربفرد دارد.
صدای دلنشین انواع اردکها، خوتکاها و چنگرها
همین که نزدیک تالاب میرسیم آواز پرندگان از میان نیزارها به گوش میرسد؛ آوازی که خبر از حیاتی در دل تالاب دارد. پرندگان رنگارنگی که در آب آن در حال شنا کردن هستند، فضای دلنشین و زیبایی را بر این تالاب حاکم کرده و زیبایی این پهنه آبی را دوچندان کرده است.
هیاهوی پرندگان مهاجر که گاهی به صورت کلنیهای چند صد قطعهای از انواع اردکها، خوتکاها و چنگرها در میان نیزارهای این تالاب دیده میشوند برای علاقهمندان به حیات وحش و به ویژه پرندگان بسیار تماشایی و جذاب است.
نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجانغربی
تالابکانی برازان به عنوان یکی از تالابهای اقماری دریاچه ارومیه و نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجانغربی از تالابهای زیبا و مهم استان به شمار می رود که با مساحت هزار و ۵۰ هکتار در جنوب دریاچه ارومیه و ۳۰ کیلومتری مهاباد واقع شده و به عنوان بیست و چهارمین تالاب کشور در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.
اینجا به دلیل وضعیت زیستی و امنیت مناسب آن به یکی از استراحتگاهها و زیستگاههای مهم پرندگان در شمال غرب کشور تبدیل شده که همهساله پذیرای شمار زیادی از انواع پرندگان مهاجری است که در مسیر پرواز خود وارد این تالاب میشوند.
کانی برازان همچون یک نگین فیروزهای در آذربایجان غربی در فصول مختلف سال از جمله بهار میزبان هزاران بال پرنده مهاجری است که این تالاب را به یکی از زیباترین مناطق گردشگری کشور تبدیل کردهاند.
نخستین سایت پرندهنگری در ایران
کمیته ملی طبیعت گردی کشور این تالاب را به عنوان نخستین سایت پرندهنگری در ایران معرفی کرده است و به عنوان با ارزشترین زیستگاه انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی در شمالغرب کشور محسوب میشود. آب تالاب از رودخانه مهاباد، چشمه روستای "قرهداغ" و زهکشهای اطراف این تالاب تامین میشود که با توجه به لایروبی زهکشها سرعت ورود آب از وضعیت مناسبی برخوردار است.
وجود۳۰ هزار بال انواع پرندگان در تالاب بینالمللی کانیبرازان
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد میگوید در پایشهایی که در تالاب بینالمللی کانیبرازان طی روزهای اخیر انجام شده است هزاران جفت پرنده آبزی و کنارآبزی مشاهده شدهاند که در نیزارهای حاشیه تالاب اقدام به لانهگذاری و شماری از آنها نیز اقدام به تخمگذاری کردهاند.
سخنور میگوید هم اکنون بیش از ۳۰ هزار بال انواع پرندگان در این تالاب حضور دارند که در میان آنها گونههای نادر نیز دیده می شود و لانه سازی آنها در این تالاب نشانگر شرایط بسیار مناسب زیستی و ایجاد مکانی امن برای این پرندگان است.
زمان جوجه آوری این پرندگان از اواسط خردادماه است. بیشتر پرندگانی که در این تالاب اقدام به لانهسازی میکنند شامل اردک سرسبز، چنگر، باکلان، چوب پا، پرستوی دریایی، حواصیل و اردک تاجدار است.
برخی از این پرندگان پس از جوجهآوری و قابلیت پرواز جوجهها با افزایش دما در این منطقه، کوچ خود را به مناطق شمالیتر ادامه میدهند و برخی نیز تا شروع فصل سرما در این تالاب ماندگار میشوند.
پرندگانی که در این تالاب جمع شدهاند اغلب یا بومی هستند یا در طی مسیر مهاجرت های فصلی در این اکوسیستم به تغذیه و استراحت پرداخته و سپس به سفر خود ادامه میدهند.
وجود شمار زیادی از این پرندگان که اغلب از گونه های فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشیم بزرگ و عروس غاز هستند نشان از مطلوبیت زیست بوم ایجاد شده در این تالاب داشته و بیانگر این نکته است که تطابق اکولوژیک بین شرایط زیستی پرندگان و حیات تالاب از جمله غذای کافی، سلامت محیطی، بکر بودن منطقه و امنیت حاکم بر آن موجب جذب بیشترین تعداد پرندگان به این تالاب میشود.
نقش مردمان روستا در حیات تالاب
ساکنان روستاهای "قره داغ" و " خورخوره" که در حاشیه این تالاب واقع شدهاند نقش مهمی در حفاظت از این تالاب و به ویژه پرندگان آن داشته و خود را در صیانت از آن سهیم میدانند.
مدیرعامل شرکت تعاونی خدمات گردشگری تالاب کانی برازان میگوید: با تلاش و مشارکت ساکنان این ۲ روستا و در یک اقدام زیست محیطی کانال انتقال آب از رودخانه مهاباد به این تالاب لایروبی شد که باعث شده تا با افزایش دبی آب، میزان ورودی جریان رودخانه مهاباد به آن افزایش پیدا کند.
محسن معارف پناه که در سال ۱۳۹۲ به عنوان قهرمان تالابهای ایران نیز انتخاب شده است از نقش کلاسهای آموزشی در ارتقای آگاهی روستائیان میگوید: در مناسبتهای مختلف، کلاسهای آموزشی برای روستاییان حاشیه این تالاب برگزار میشود که نقش مهمی در ارتقای سطح آگاهی آنها برای حفاظت از این تالاب دارد و این را میتوان در کاهش 80 درصدی میزان شکار غیرقانونی در این تالاب متوجه شد.
تالاب کانی برازان محل مناسبی برای استراحت، تغذیه و تولید مثل انواع پرندگان است. این امر ظرفیت بالقوه ای را برای طبیعت گردی و گردشگری، تفرج، آموزش و تحقیق در این تالاب بوجود آورده است.
معارف پناه در دامه به طرحهای گردشگری که در سایه این تالاب ایجاد شده است نیز اشاره میکند و میگوید: با کمک دفتر طرح حفاظت از تالاب های ایران چهار نقطه در حاشیه این تالاب برای ایجاد اماکن بوم گردی جانمایی شد که اقدامات لازم برای تامین اعتبار از سوی استانداری آذربایجان غربی نیز انجام شده است که با اختصاص به موقع آن مراحل احداث آن آغاز خواهد شد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد هم از قرارداد توسعه طبیعتگردی و بومگردی در تالاب بینالمللی "کانیبرازان" این شهرستان و روستاهای همجوار این تالاب در راستای برنامههای توسعهای سازمان ملل متحد خبر داده است.
سخنور میگوید در چهار چوب برنامه تدوین شده مدیریت جامع تالاب "کانیبرازان" قرارداد توسعه طبیعتگردی و بومگردی این تالاب و روستاهای حاشیه آن بین پروژه همکاری احیای دریاچه ارومیه از طریق مشارکت جوامع محلی در استقرار کشاورزی پایدار و شرکت مهندسی "لانه نما" مهاباد به امضا رسید.
این قرارداد یکساله بوده و تمام هزینههای آن توسط برنامه توسعه ملل متحد پرداخت و با همکاری تشکلهای زیستمحیطی و اهالی روستاهای همجوار این تالاب بینالمللی اجرا میشود.
جاذبه های تاریخی، طبیعی و تنوع زیستی غنی در مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست این شهرستان، فرصت های اکوتوریسمی بی مانندی است که باید با جدیت بیشتر برای بهره برداری از این فرصتها تلاش کرد.
معیشت مردم حاشیه تالاب و جوامع پیرامون آن به وضعیت این تالاب وابسته است و با افزایش آگاهی مردم از راهکارهای حفاظت و شیوه ممانعت از تخریب تالاب، مطمئنا حیات تالاب نیز ثبات پایداری خواهد داشت.
سایت پرندهنگری و زیباییهای تالاب
پرنده نگری از شاخصه های پرطرفدار صنعت گردشگری طبیعت (اکوتوریسم) بوده و تالاب کانی برازان به عنوان یک سایت پرنده نگری، یکی از غنی ترین مکان های کشور به لحاظ زیست انواع پرندگان به شمار می رود. تالاب کانی برازان به طور تقریبی در تمامی فصول سال امکان مشاهده انواع پرندگان به ویژه پرندگان نادر را به علاقهمندان میدهد که این امر از منحصر بفردترین ویژگی های این زیستگاه آبی در کشور است که آن را از سایر تالاب ها متمایز می کند. جمال قادرزاده کارشناس گردشگری است؛ او میگوید: این صنعت در آذربایجان غربی و حتی کشورمان، هنوز در میان مردم و گردشگران چندان شناخته شده نیست و تنها توانسته است گروه خاصی از گردشگران با سلایق تقریبا خاص را به سوی خود جذب کند.
در این تالاب، ساختمان نخستین برج پرنده نگری کشور در فضایی به وسعت ۲۰۰ متر مربع احداث شده است که علاقهمندان به پرنده نگری و محققان می توانند از این مکان که مشرف بر تالاب بوده و از موقعیت بسیار خوبی برای مشاهده پرندگان برخوردار است استفاده کنند.
سخنور رئیس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد میگوید: این برج در ۲ طبقه ایجاد شده و مجهز به ۲ تلسکوپ و ۶ دوربین چشمی است که این فرصت را به گردشگران و پرنده نگران میدهد تا به تماشای پرندگان موجود در این تالاب بپردازند.
فصل بهار و پاییز بهترین زمان برای مشاهده پرندگان به شمار می رود، به ویژه فصل بهار که به دلیل آغاز زمان زادآوری و جوجه آوری پرندگان در تالاب ها از اهمیت زیادی برخوردار است بهترین زمان برای پرنده نگری محسوب می شود.
پتانسیل بسیار مناسبی که در تالاب کانی برازان به لحاظ وجود بیش از ۷۰ گونه انواع پرندگان مهاجر و بومی در آن وجود دارد از یکسو و از سویی دیگر وجود امکانات و تجهیزات پرنده نگری از جمله برج پرنده نگری اداره حفاظت محیط زیست بهترین فرصت را برای علاقه مندان بوجود آورده است.
در صورتی که بتوان زیرساخت های مورد نیاز را در این تالاب توسعه داد، می توان سالانه جمع کثیری از علاقه مندان به پرنده نگری در ایران و خارج از کشور را جذب این مکان کرد.
در آذربایجان غربی ۳۰ تالاب دائمی و فصلی، لب شور یا شیرین، طبیعی و یا انسان ساخت وجود دارد، از میان آن ها ۱۶ تالاب دائمی و ۱۴ تالاب فصلی بوده و علاوه بر این تالاب ها، تعداد ۱۵ آب بند و ۲۰ مورد سد وجود دارد که همه این پهنه های آبی زیستگاه های مناسبی برای انواع گونه های آبزی و کنار آبزی به شمار می رود.
از مجموع تالاب های این استان ۶ تالاب تحت عنوان چهار سایت در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است که تالاب دریاچه ارومیه، تالاب قوپی بابا علی، تالابهای درگه سنگی، شورگل و یادگارلو ( ۳ تالاب در قالب یک سایت) و تالاب کانی برازان از جمله آن است.
در شهرستان مهاباد نیز علاوه بر تالاب بینالمللی کانیبرازان، تالابهای دایمی "حسن خان" و "قوپی باباعلی" و "گروس" و تالابهای فصلی دیگری از جمله "داشخانه" و "قره قشلاق" وجود دارد