فرسنگ‌ها فاصله میان تکلیف و عملکرد بانک‌ها در تخصیص تسهیلات مسکن

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقایان اسماعیلی معاون وزیر و مدیرعامل صندوق ملی مسکن و رهبر رئیس کانون انبوه سازان استان تهران و آقایان فرنام مدیر گروه عمران و شهرسازی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و قدیری کارشناس مسکن در ارتباط تلفنی، یکشنبه۱۳ آبان ۱۴۰۳ با حضور در برنامه میز اقتصاد به موضوع برنامه‌های دولت چهاردهم در حوزه مسکن پرداختند. 

مقدمه مجری: همیشه مسکن در صدر وعده‌ها و پیگیری‌های دولت‌های مختلف بوده الان هم که در ابتدای مسیر دولت چهاردهم هستیم داریم پیگیری می‌کنیم از ابتدای امر که چگونه نهضت ملی مسکن پیش خواهد رفت و برنامه‌های دولت چه خواهد بود.

می‌دانید که مهم‌ترین و کلیدی‌ترین برنامه‌ای که دولت اعلام کرده قرار است انجام بدهد برنامه هفتم است، طبیعتاً منطبق با آن ما هم داریم پیگیری می‌کنیم ببینیم چقدر دولت هماهنگ است و دارد پیگیری‌هایش را انجام می‌دهد.

امروز مشخصاً بحث بیشتر بر سر تامین مالی نهضت ملی مسکن خواهد بود، بحث اقساط و آورده بانک‌ها و منابع و ورودی‌ هایی که صندوق ملی مسکن خواهد داشت برای ساخت و ساز مسکن و اتفاقاتی که خواهد افتاد و اگر چالش‌ها و مشکلاتی پیش روی ساخت و ساز وجود دارد نمایندگان بخش خصوصی توضیح خواهند داد و بررسی خواهیم کرد، طبیعتاً تا زمانی که این موضوعات به نتیجه برسد و ما پیشرفت‌هایش را در هر مرحله که بتوانیم پیگیری خواهیم کرد و به سمع و نظر شما خواهیم رساند. در ابتدا گزارشی را که همکارانم در گروه مسکن و شهرسازی خبرگزاری صدا و سیما آماده کردند با هم ببینیم.

سوال: آقای اسماعیلی اساساً نقش صندوق ملی مسکن چیست و چگونه برای ساخت و ساز مسکن کمک می‌کند؟
اسماعیلی: صندوق ملی مسکن به عنوان نهاد تامین مالی کننده ذیل قانون جهش تولید مسکن برای پیشبرد اهداف مد نظر قانون شکل گرفت، این صندوق در ماه هشتم سال ۱۴۰۱ در نظام اداری کشور پا به عرصه وجود گذاشت و وظیفه‌اش تجمیع و تخصیص بهینه منابع بخش مسکن برای محقق شدن هدف قانون که همانا ساختن یک میلیون واحد مسکونی بود قرار گرفت. امروز که در آستانه دو سالگی صندوق هستیم مجموعه‌ای از منابع به صندوق واریز شده و صندوق در این عملیات کار خودش را پیش برده، بخش‌هایی هم مانده که باید در فرصت‌های پیش رو برای اینکه دولت بخواهد به اهداف خودش برسد رقم بخورد.

سوال: شما ۹ ، ۱۰ ورودی منابع دارید بفرمایید چقدر ورودی دارید و چقدر از چیزهایی که قرار بوده تا الان تامین کنید و دریافت کنید محقق شده است؟
اسماعیلی: حدود ۱۰ طریق منابع برای صندوق پیش‌بینی شده است یکی از آنها منابع تملک دارایی سرمایه ای است که دولت در اختیار صندوق قرار می‌دهد این منابع در سال جاری ۲۵۰۰۰ میلیارد تومان است که در سال قبل هم رقمی نزدیک به این بود ،سال گذشته ۳۰ هزار میلیارد تومان بود که ۵ هزار میلیارد تومان آن برای کار دیگری تخصیص پیدا کرد از آن رقم تقریباً ۵۰ درصدش صرف عملیات نهضت شد، به غیر از این، بازگشت اقساط مسکن مهر منابع دیگر صندوق است که طی دو سال گذشته به طور ۱۰۰ درصد محقق شده تقریبا سالی ۴۷۰۰ الی ۵ هزار میلیارد تومان که تا الان نزدیک به ۱۰ هزار میلیارد تومان محقق شده صرف این امور شده،

منبع مهم دیگری که مطابق متن قانون در نظر گرفته شده مبلغ مربوط به جریمه استنکاف بانک‌ها است قانون تمام بانک‌ها را پس از لازم الاجرا شدن، خودش موظف می‌کند که ۲۰ درصد از تسهیلات خودشان را در حوزه مسکن صرف کنند به اندازه ای که از این ۲۰ درصد تخلف کنند و انجام ندهند آن میزان تخلف ۲۰ درصد توسط سازمان امور مالیاتی به عنوان جریمه شناسایی می‌شود و ابلاغ می‌شود و منابع در اختیار صندوق قرار می‌گیرد.

سوال: آمار بانک‌ها چقدر بوده است؟
اسماعیلی: امروز میزان تخلف بانک‌ها در سال اول حدود ۶۱ همت بوده که برایش برگ تشخیص صادر شده ، تخلف بانک‌ها در سال دوم جریمه ۹۱ همت بوده که این‌ها هم برگ تشخیص صادر شده، برای سال بعدی هم تقریباً نزدیک به همین عدد ۹۱ همت است که جمع کلش را به ۲۰۲ همت برای سه سال که از آن گذشتیم می‌رساند.

سوال: این ۲۰۲ همت سهم شما است؟
اسماعیلی: این ۲۰۲ همت منابعش به طور مستقیم باید وارد صندوق ملی مسکن شود و صرف پروژه‌ها بشود امروز از این جمع ۶۱ همت و ۹۱ همت که برگ تشخیصش صادر شده بخشی از آن محقق شده، قطعی شده نزدیک به دو ، سه هزار میلیارد آن وصول شده ۱۱۰۰ میلیارد تومان بانک کشاورزی وصول شد و واریز شد بقیه هم به همین ترتیب انشاالله وصول می‌شود.

بعضی از بانک‌ها در این بازه برای اینکه بتوانند جریمه خودشان را ندهند تلاش کردند و به تعهدات خودشان عمل کردند و این موضوع الان در مجامع قانونی دارد رسیدگی می‌شود که آیا بانکی که تعهد سال ۱۴۰۱ را رفته در سال ۱۴۰۲ عمل کرده، آیا پاک کننده تعهدات ۱۴۰۱ می‌شود یا این که جریمه به جای خودش باقی است، بنابراین این هم یک رقمی است که عدد بسیار بزرگی است سرجمع آنچه که الان محقق شده من دو سه ماه پیش که خدمت مردم عزیز گزارشی از مجموعه منابع محقق شده دادم عرض کردم که سر جمع منابعی که مردم آوردند و منابعی که بانک‌ها واریز کردند و منابعی که صندوق واریز کرد سرجمع مبلغ ۴۰۰ همت در نهضت طی دو ماه و نیم گذشته هزینه کرده است.

سوال: این ۴۰۰ همت به تفکیک بخواهید بگویید چقدر از آن مردم هستند و چقدر آورده بانکی می‌شود؟
اسماعیلی: رقم جدید را من تقسیم می‌کنم، رقم جدیدش امروز شده ۵۰۰ همت که عدد خیلی خوبی به نظر می‌رسد اگرچه تا چشم انداز ما فاصله بسیار زیادی دارد چشم انداز ما نیاز به ۳ هزار همت برای این عملیات دارد یعنی یک ششم عملیات محقق شده، انشاالله بقیه هم محقق می‌شود دولت پایبند به اجرای قانون است انشالله با محقق شدن ارقام آن تعهدات اجرا می‌شود، از این ۵۰۰ همت حدود ۳۰۲ همت آورده مردم است و حدود ۱۷۴ همت آورده سهم الشرکه بانک‌ها است و مابقی آن مبالغی است که صندوق ملی مسکن به عنوان کمک و حمایت از عملیات پرداخت کرده است.

سوال: ۳۰۲ همت می‌شود چند نفر از مردم یعنی چقدر از متقاضیان را شامل می‌شود؟
اسماعیلی: هر متقاضی بسته به اینکه پروژه‌اش در چه تاریخی شروع شده و در چه تاریخی پایان یافته بین ۶۰۰ میلیون تومان برای پروژه‌هایی که ابتدای نهضت بود و زود تمام شد تا امروز تا یک و نیم میلیارد هم بعضی از پروژه‌ها هزینه در بر دارد بسته به کیفیت ساخت و متراژ که هرچه فرد داده باشد، نمی‌توانیم مثلاً بگوییم هر کسی عدد مشخصی را پرداخت کند به پروژه‌اش می‌رسد، بسته به اینکه در چه زمان پروژه پرداخت شده این عدد آنهایی که پروژه‌شان پرداخت شده سهم الشرکه بانکشان هم انجام شده به واحدهایشان رسیدند، طبیعتاً بقیه هم بعد از اینکه بانک سهم الشرکه خودش را انجام بدهد ما هم کمک می‌کنیم بر حسب وظایف خودمان

بخشی هم منابع نفتی داریم، ۲ میلیارد دلار هم استجازه حضرت آقا بود که الحمدلله آن هم به اجرا رسیده و امروز بخش اولش ۲۰ میلیون دلار را در منابع خودمان دریافت کردیم که امیدواریم با استمرار تخصیص ۲ میلیارد دلار انشاالله این عملیات به سرانجام برسد.

سوال: این ۵۰۰ همت که گفتید آورده مردم و سهم الشرکه بانک‌ها بود از چه تاریخی تا چه تاریخی بود؟
اسماعیلی: از ابتدای تصویب قانون جهش تولید مسکن تا اکنون.

سوال: آمار امسال را هم دارید که به تفکیک به ما بگویید؟
اسماعیلی: آمار ۳ ماهه گذشته یک رقم صد همتی را به رقم اضافه کرده یعنی اگر بخواهیم بر اساس تیر ماه که بنده عرض کردم آن روز ۴۰۰ همت بود آن موقع ۲۳۰ تا مردم آورده بودند ۱۴۰ تا بانک آورده بودند و حدود ۲۵ ، ۲۶ تا صندوق، امروز این رقم به ترتیبی که عرض کردم توسعه پیدا کرده و پیشرفته است، نا گفته نماند این عدد ما همیشه در مسکن چالش اعداد بزرگ داریم یعنی عدد ۵۰۰ همت را می‌بینیم می‌گوییم خیلی خوب است دیگر چه نگرانی داریم، وقتی به آنچه که چشم اندازمان است و باید محقق شود نگاه می‌کنیم می‌بینیم این عدد خیلی وحشتناک است.

سوال: ما در برنامه قبل حدود یکی دو ماه پیش که آقای بیات منش اینجا بودند، گله‌ای داشتند از اینکه خود بانک‌ها در این سهم الشرکه‌ها خیلی فعالانه شرکت نمی‌کنند الان این وضعیت چطور شده است؟
اسماعیلی: مطابق قانون در سال ۱۴۰۰ ،۳۶۰ همت در سال ۱۴۰۱، ۴۵۸ همت، سال ۱۴۰۲، ۶۰۵ همت و ۱۴۰۳ که انشاالله تا پایان سال انجام بشود ۷۹۷ همت بانک‌ها باید وام مسکن بدهند سرجمع این اعداد می‌شود ۲۲۰۰ همت اگر این وام‌ها مطابق برنامه عمل شود ما می‌توانیم به تکلیف قانونی خودمان عمل کنیم تا الان کمتر از یک چهارم آن عمل شده است.

سوال: اگر ۷۹۷ امسال را که هنوز به پایان سال نرسیدیم فاکتور بگیریم، از آن چیزهایی که از قبل می‌ماند چقدر محقق شده است؟
اسماعیلی: متناسب با عددی که امروز هستیم بر اساس روز عرض می‌کنم آنچه که رقم خورده متناسب با آنچه که تکلیف شده نیست، آنچه که اینجا محل توجه ما است، این است که وزارت راه و شهرسازی دست تنها نمی‌تواند پروژه به این عظمت را انجام بدهد، قطعاً بانک‌ها باید در آن مشارکت کنند، منابع نفتی مصوب در آن دیده بشود، منابع تملک دارایی سرمایه که در بودجه رقم می‌خورد باید تخصیص داده شود،

عرض آخرم، امروز برج هشتم از سال ۱۴۰۳ است منابع تملک دارایی سرمایه ما ۲۵ هزار میلیارد تومان است اگر بخواهیم بر اساس ماه تقسیم کنیم نزدیک ۱۴ ،۱۵ هزار میلیارد تومان امروز من باید از این رقم تخصیص گرفته باشم، این رقم الان زیر ۱۵۰۰ میلیارد تومان است و طبیعتاً این وضعیت را در مورد بقیه ارقام هم ما شاهد هستیم.

سوال: سال پیش هم همینطور بود؟ یعنی بودجه‌ای‌هایتان خیلی کامل محقق نمی‌شد؟
اسماعیلی: بله ولی نه به این شدت یعنی من در سال گذشته در این مقطع از زمان یعنی نیمه سال ۱۰ همت را محقق کرده بودم هزینه کرده بودم اگر نهضت بخواهد متوقف نشود باید همه سازمان‌ها در حوزه خودشان آنچه که سهم نفت است، آنچه که سهم تسهیلات است، آنچه که سهم آورده متقاضیان است، آنچه که سهم سازمان برنامه است همه یک به یک محقق شود.

سوال: ممنون، آقای رهبر بفرمایید با توجه به تجربه‌ای که در دو سه سال گذشته بخشی هم الان با آقای اسماعیلی صحبت کردیم داشتیم در خصوص تامین مالی نهضت ملی مسکن که به نظر می‌رسد و تحقیقاً یکی از مهمترین بخش‌های ساخت و ساز مسکن می‌توانیم بگوییم تلقی می‌شود این است که بانک‌ها توجه خیلی خاصی ندارند، آمارها به ما این را می‌گویند، خود دولت‌ها آمار بودجه‌ای به ما می‌گوید که تخصیص کامل ندادند

فکر می‌کنید علتش چیست که خیلی در حوزه تامین مالی که مهمترین بخش ساخت و ساز است ما خیلی خوب عمل نمی‌کنیم؟
رهبر: همانطور که آقای اسماعیلی فرمودند درست است، همه مسائلی که باید انجام شود برنامه‌هایی که پیش بینی شده باید تحقق پیدا می‌کرد متأسفانه ما باید ببینیم در عمل چه اتفاقی افتاده است، من که مجری طرح پروژه‌های نهضت ملی مسکن هستم الان ما با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستیم در درجه اول همان مسائل مالی و تامین منابع مالی بود که اشاره فرمودند و الان ما شدیداً درگیر این مسئله هستیم که ایشان فرمودند که برای اینکه کارها متوقف نشود،

من باید عرض کنم کارها تقریباً متوقف شده است یعنی الان به عنوان مثال اولاً بانک مسکن تعهدش در حدود ۴۰۰ هزار تا بود که گفت من تعهدم را انجام دادم ولی متاسفانه در نیمه کار یعنی وسط کار اعلام کرد که من دیگر اعتباری ندارم چون باید به من افزایش سرمایه می‌دادند اما ندادند و امثال آن، آمدند انتقال دادند به بانک‌های دیگر و گفتند کمک شود به بانک مسکن که بانک‌های دیگر ورود پیدا کنند از جمله بانک ملی، ملت، صادرات، تجارت و امثال آن ،

دوستان ما الان با بانک ملی قرارداد بستند یعنی سند زمین در رهن بانک ملی قرار گرفته حدود دو سه ماه هم است که گذشته متاسفانه خیلی به وضوح و راحت می‌گویند ما نداریم به شما بدهیم اعتبار نداریم و هنوز یک ریال از طرف بانک ملی پرداخت نشده است و این مشکلاتی که الان به وجود آمده دوستان ما در حال ساخت هستند

یعنی پروژه قرارداد ۷ ، ۸ ماه است بسته شده و دارند کار انجام می‌دهند، فقط از آورده متقاضی پرداخت شده که متاسفانه آورده متقاضی هم الان با توجه به اینکه در بعضی از شهرهای اطراف تهران ما اصلاً متقاضی هم ندارد و متقاضی کم داریم نتوانسته تکافوی مبلغ را بکند که پیشرفت فیزیکی که لازم است انجام بشود.

سوال: دو تا از بانک‌ها را نام بردید، وضعیت بقیه بانک‌ها چطور است؟
رهبر: بقیه بانک‌ها هم همینطور فقط الان بانک مسکن پرداخت کرده هیچکدام از بانک‌ها ورود پیدا نکردند، من این را که عرض کردم بانک ملی قرارداد بسته، به بعضی از بانک‌های دیگر هم ارجاع دادند ولی متاسفانه هنوز منجر به قرارداد هم نشده یعنی اعلان اینکه بیایید قرارداد ببندید موافقت بکنند یا نه اصلاً اعلام نمی‌شود.

 
سوال: این اتفاقی که می‌فرمایید از چه تاریخی شروع شده به این وضعیت یا از ابتدا بوده یا نه الان بیشتر شده است؟
رهبر: بانک ملی تا جایی که اطلاع دارم حدود سه چهار ماه است که کارها به آنها ارجاع شده است سه چهار ماه است که قرارداد بسته شده ولی پرداختی انجام نشده است، بقیه بانک‌ها هم اصلاً جواب نمی‌دهند که ما آماده هستیم به شما پرداخت کنیم یا نکنیم و متاسفانه باید یک فکری کنند ،فرمتی دادند به دوستان که بروید پر کنید، صندوق بگیرید، صندوق متاسفانه آقای اسماعیلی در جریان هستند توان اینکه بتواند جبران این مسئله را بکند ندارد و خیلی هم به سختی دارد جواب می‌دهد که من می‌توانم به شما بدهم یا ندهم، ضمانت نامه‌هایی می‌گیرند، یک تشکیلاتی دارد مراحلی را باید طی کنند تا بروند به صندوق برسند.

سوال: خاطرم است آقای بیات منش یکی دو ماه پیش اینجا بودند و اشاره کردند خط اعتباری از بانک مرکزی گرفته شده، بانک‌ها الان قراردادهای قبلیشان را دارند می‌آورند شروع کردند، کار انجام می‌دهند شما خبری دارید؟
رهبر : همین که عرض می‌کنم هنوز محقق نشده الان از بانک ملی سوال بفرمایید آیا قراردادی که بسته شده آیا یک ریال پرداخت شده یا خیر، چون ما دست اندرکار این مسئله هستیم. حالا یک سری مشکلات دیگری هم هست غیر از مسئله بانکی که عرض کردم اولویتش با مسائل مالی و تامین منابع مالی است، مسائل بعدی هم که الان داریم مشکلاتی است که الان شهرداری‌ها دارند مثلاً برای صدور پروانه که ما می‌خواهیم اقدام کنیم باور کنید ما الان در کارگاه شهریار برای شش بلوکی که داریم ۸۴ واحدی تا به حال برای دو بلوک پروانه صادر شده است.

سوال: میانگین زمانی که از شما گرفته می‌شود برای اینکه پروانه بگیرید چقدر می‌شود؟
رهبر: الان پروژه در حال ۹۵ درصد است یعنی پروژه دارد تمام می‌شود ولی هنوز پروانه‌اش صادر نشده است ما در مسکن مهر تجربه خوبی داشتیم در مسکن مهر گفتند شورای مسکنی تشکیل شود که ماهی یک بار تشکیل می‌شود و ریاست آن را هم استاندار مربوطه دارد که آن اختیارات خیلی قوی‌تر و کاملی داشت اصلاً شورای مسکن اختیار دارد، ادارات مختلف خدمات رسان مثل آب ، برق و امثال آن و بانک‌ها را دعوت می‌کند کسانی که ارتباط دارند و استاندار از آنها می‌خواهد برای آن پروژه چرا هنوز گاز نرفته، چرا هنوز برق ندادید ، چرا هنوز تامین مالی نشده و به آنها وقت می‌داد تا جلسه بعدی حتماً باید این کار عملیاتی شود 

متاسفانه شورای مسکن ما در دوره نهضت ملی آن طور که باید مثل مسکن مهر باشد عمل نشد، خواهشم از مسئولین امر این است که یک مقدار بیشتر توجه کنند، آقای وزیر اعلام کردند ما با رئیس بانک مرکزی صحبت کردیم مسئله دارد حل می‌شود ولی متاسفانه هنوز خبری نشده است.

سوال: ممنون، ارتباط ما با آقای فرنام مدیر گروه عمران و شهرسازی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی برقرار است، آقای فرنام فکر می‌کنید علت این وقفه‌هایی که در تامین مالی مهمترین طرح مسکن کشور وجود دارد چیست؟ ارزیابی شما چه چیز به ما می‌گوید؟
فرنام: الان نزدیک به ۳ سال است که از اجرای قانون جهش تولید مسکن می‌گذرد و ابلاغ برنامه هفتم را هم داشتیم، تکالیفی که در قانون جهش بوده برای اینکه تخصیص ۲۰ درصد تسهیلات تقریبا همان عدد ۶ ، ۷ درصدی که بود باقی مانده در صورتی که ما در ابتدای دهه ۹۰ این عدد حول و حوش ۱۷ درصد بود

 به نظر می‌رسد با وجود تشکیل چندین و چند جلسه شورای عالی مسکن در زمان مرحوم شهید رئیسی و پیگیری‌هایی هم که الان دارد انجام می‌شود ما نیازمند این هستیم که واقعاً در عالی‌ترین سطح یعنی وزیر راه و شهرسازی ، وزیر امور اقتصاد و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی و رئیس کمیسیون عمران مجلس جلسه برگزار کنند که تعیین تکلیف تسهیلات مسکن در یک سطحی مشخص شود

چون ما با وجود اینکه قانون هم داشتیم نتوانستیم به آن عمل کنیم حتی بگوییم نزدیک بشویم به این که مثلاً در یک رکودی تسهیلات مسکن قرار دارد این بخواهد یک اوجی بگیرد حالا فاصله داشته باشد به آن تکالیف قانونی، اشاره کردند اگر الان بالقوه بخواهیم صحبت کنیم بالای ۲ هزار همت باید تکالیف بانک‌ها است که تسهیلات بدهند تا پایان سال ولی اگر بخواهیم عملکرد را ببینیم فرسنگ‌ها با این اهداف فاصله داریم.

سوال: این جلسه قرار است چه چیز را حل کند؟ چون در طول یکی دو سال گذشته هم جلسه‌های متعددی بود مثلاً شورای عالی مسکن تشکیل می‌شد به ریاست رئیس جمهور شهید آقای رئیسی.
فرنام: مثال بزنم، برخی اقدامات هم انجام شد مثلاً اشاره کردند یک مقدار بخشودگی مالیاتی دادند به یک سری از بانک‌هایی که همکاری کردند البته من تاکیدم این است که هر اقدامی هم صورت بگیرد باید از طریق مجرای خود قانون باشد و مصوبات شورای عالی مسکن راهگشا است ولی باید با اصلاح قانون همراه باشد.

در برنامه هفتم هم بندی برای این دیده شده حالا که تکلیف مالیات بانک‌هایی هم که به تکالیفشان عمل نکردند عملاً به دلایل پیچیده‌ای که چندین و چند جلسه تا حالا در کمیسیون عمران برگزار شده و این مورد پرسش قرار گرفته مسیر پیچیده‌ای دارد که طولانی است من نمی‌توانم الان توضیح بدهم که چرا این انجام نشده،

 این آمد در برنامه هفتم که ترازنامه بانک‌هایی که همراهی نمی‌کنند به نفع بانک‌هایی که همراهی می‌کنند تغییر پیدا کند تا توان اعتباری و توان تسهیلات دهی بانک‌هایی که همکاری می‌کنند یک مقدار تقویت شود که تا حدی این اقدامات موثر بود ولی این به نظر من تنظیمگری مجددی را می‌خواهد که با توجه به اینکه تازه، تسهیلاتی که ما می‌گوییم از عملکرد بانک‌ها تجمیع است یعنی آن چیزی که در قانون جهش بوده یک بخش کوچک از آن است ، ما الان تسهیلات مسکن روستایی که قبلاً تکلیف قانونی مجزایی هم داشته را جزو عملکرد بانک‌ها حساب می‌کنیم،

ما الان ودیعه مسکن که البته اقدام خوبی هم است موثر هم است برای خانواده‌هایی که مستاجر هستند به شدت مورد نیاز است جزو عملکرد بانک‌ها حساب می‌کنیم و با تمام این‌ها شده این تحقق محدود، از طرف دیگر ببینید دو پدیده متضاد داریم، بانک به طور عادی یک مجموعه تجاری است و هیچ علاقه‌ای که خودش را درگیر وام‌های بلند مدت که منابعش را برای سالیان متمادی درگیر می‌کند ندارد،

از آن طرف هم این مسئولیت بانک‌ها است که تامین مالی مسکن را انجام بدهند، این تضاد و این دوگانه را باید به نحوی برسد شاید اگر ما تکالیف کمی که مثلاً در هر سال چند درصد این تکلیف بهبود پیدا کند و عملکرد رصد بشود و حتی جرم انگاریی‌هایی که در انتهای قانون جهش بوده متناظر و منطقی برخورد شود، این را گام به گام ببریم روی ریلی که سالی چند درصد ما بتوانیم افزایش داشته باشیم،

در کنار تسهیلات، وظیفه خود دولت را هم فراموش نکنیم صندوق ملی مسکن یک محل ارتزاقش خود قانون بودجه است، ما در بسیاری از ورودی‌هایی که برای تکمیل زیرساخت‌ها، آماده سازی و امکانات زیربنایی و روبنایی نیاز داریم نیازمند بودجه مستقیم دولت در همین لایحه بودجه‌ای هستیم که الان شاهدش هستیم.

سوال: آقای اسماعیلی اشاره کردند که تخصیص خوب نمی‌گیرند.
فرنام: این دیگر بحث تسهیلات هم نیست این بحث منابع مستقیمی است که بالاخره اصل ۳۱ قانون اساسی که بحث می‌کند تامین مسکن مناسب با اولویت نیازمندتر، روستایی و کارگر وظیفه حاکمیت است، این انعکاس بودجه‌ای اش، انعکاس اعتباری اش به چه صورت است، این ما به ازا دارد تجربه جهان را هم ما داریم

تمام کشورها در صدی از تولید ناخالص ملیی‌شان را برای کمک به بخش مسکن، تسهیلات و انواع برش‌ها یکجا ممکن است تسهیلات خرید باشد، تسهیلات اجاره یا تسهیلات ساخت باشد ولی این عدد بالای یک درصد است بین یک تا دو درصد جی دی پی را مستقیم می‌آورند نه اینکه تسهیلات بانکی.

سوال: برای ما چقدر است؟
فرنام: الان حضور ذهن ندارم، آن چیزی که در بودجه سنواتی می‌بینیم بسیار ناچیز است حالا تسهیلات بانکی متفاوت است می‌تواند تا حدی پوشش بدهد ولی در بحث بودجه این عدد بسیار کم است ما باید این را بپذیریم در کوتاه مدت باید سیاستگذاری ها برای هدفمند شدن بیشتر روی بحث مسکن کم درآمد و مستأجران، دو گروهی که در واقع با بحران شدید مسکن مواجه هستند چون ما خدا را شکر در کشورمان آن چیزی که مثلا در جنوب شرق آسیا یا مثلا در امریکای جنوبی به عنوان زاغه نشینی، حلبی آباد از آن جنس است

ما سکونتگاه غیررسمی داریم جایی که مثلا بد مسکنی هست داریم، خانه ناایمن داریم ولی از آن جنس، زاغه و حلب نشینی که مثلا در برخی از کشورها و جوامع شاهدش هستیم خدا را شکر ما تقریبا نداریم یا بسیار ناچیز است پس ما اولویت اقداممان یکی کم درآمدها باید باشد یکی بحث مستأجران، یکی مناطق هدفی که آسیب پذیر هستند در برابر سوانح که اینها را حتی می توانیم با بودجه مستقیم در قالب لایحه بودجه از آنها حمایت صورت بگیرد عدد خاصی هم نمی شود عددی که می شود در ظرف چند سال آن ما به ازایی که شما از کاهش خسارت در برابر سوانح، کاهش اقشار آسیب پذیر که شما حمایت های اشتغال مجبورین انجام بدهید حمایت های اجتماعی انجام بدهید از آنها جبران می شود. 

سؤال: آقای اسماعیلی اشاره کردند به بحث اقشار کم درآمد و اینها این بحث اقساطی که دریافت می شد همیشه برای مردم چالش بود این به کجا رسیده است چگونه قرار است به مردم کمک بیشتری بشود؟
اسماعیلی : من اگر اجازه بدهید در ۳۰ ثانیه دو تا عدد بگویم مرتبط با فرمایش آقای مهندس فرنام خیلی حائز توجه است اینکه فرمودید که چه درصدی از جی. دی. پی ما الان توسط دولت سهم بخش مسکن است این درصد الان ۹ صدم درصد است یعنی کمتر از ۱ دهم درصد و یک نکته جالب‌تر بگویم مطابق قانون، مطابق متن صریح قانون آنجا قید می‌کند که مبالغی که در وجه صندوق ملی مسکن از طریق اقسام مختلف مالیات‌های حوزه مسکن وصول می‌شود توسط سازمان امور مالیاتی به صورت صد درصد تخصیص یافته تلقی می‌گردد یعنی چی؟ یعنی این مبالغ بعد از وصول از سازمان امور مالیاتی وقتی در وجه خزانه داری کل کشور واریز می‌شود نیاز به تخصیص ندارد و باید مستقیم واریز بشود.

سؤال: این اتفاقه می افتد؟
اسماعیلی: امسال ما۳۳ هزار میلیارد تومان وصولی داریم ما سال گذشته بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان وصولی داشتیم در حالی که ما همان عدد مالیات‌های مستقیم که در واقع اخذ شده بود را هم دریافت نکردیم که این خلاف قانون هست حتی یعنی نه تنها نیاز به با این احتساب اگر شما بخواهید نگاه کنید اگر من ۲۵ همت امروز تخصیص دارم، مجوز دارم و ۳۳ هزار میلیارد را اگر مالیات حساب کنید یعنی من نه تنها باید صد درصد تخصیص از منابع اعتباری بگیرم بلکه ۱۲۰ باید بگیرم این چیزی است که متن قانون است این در مورد در تکمیل فرمایشات آقای.

سؤال: سال پیش هم این اتفاقه نیفتاد؟
اسماعیلی: دقیقا سال پیش ۱۷ هزارمیلیارد تومان بر اساس مکاتبه ای که بنده شخصا با سازمان امور مالیاتی انجام دادم منابع وصول شد گزارش وصولش توسط سازمان امور مالیاتی به صندوق ارسال شد اما ما نتوانستیم آن را از خزانه وصول کنیم.

سؤال: چرا؟
اسماعیلی: چرای آن را باید از خزانه داری کل کشور پرسید که این متن صریح قانون چرا عمل نشده است؟

سؤال: یعنی مکاتبه شما مثلا با سازمان امور مالیاتی با خزانه داری به چه جوابی رسید؟
اسماعیلی: بله به هر حال شاید شرایط آنها هم از ناحیه خودشان قابل درک باشد اینکه ما به هر حال باید حقوق بدهیم مسائل دیگری داریم هزینه های دیگری داریم و ناچار هستیم این مبالغ را در جاهای دیگر صرف بکنیم اما آنچه که متن صریح قانون است تخصیص بلاواسطه و مستقیم این منابع که متأسفانه محقق نشد در سال اول شکل گیری قانون۱۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان منابع قطعی وصول شده از سازمان مالیاتی بود که در وجه صندوق به نفع صندوق در خزانه داری واریز شد و ما یک ریال از آن رقم را ندیدیم.

این حالا نکته‌ای بود که بنده عرض کردم اگر قرار است که نهضت پیش برود اگر قرار است ما انتظار ۱ میلیون واحد مسکن را محقق کنیم باید ملزومات آن را هم در واقع ببینیم و اینها بخشی از ملزومات آن هست در خصوص محرومین و اقساطی که مربوط به اقشار کم درآمد هستش اشاره فرمودید دو اقدام پیش از این در صندوق در وزارت راه و شهرسازی با تلاش‌هایی که همکاران ما انجام دادند و بخشی از آن هم از منابع صندوق بوده انجام شده

 یکی از آن اقدامات بحث پلکانی کردن اقساط بود که همانطور که مستحضرید ابتدا اقساط ۳۵۰ میلیون تومانی بود ما رقم وام‌ها شد ۵۵۰ میلیون تومان الان ما به رغم ۷۰۰ میلیون تومان مصوبه داریم که بانک مرکزی بنا به ملاحظاتی ۸۰۰ میلیون تومان این را در واقع به مرحله اجرا هنوز نرسیده زمانی که ۵۵۰ تومانی شد وام‌ها اقساطش می‌شد نزدیک ۸ و نیم میلیون تومان عدد و رقم بزرگی بود با پیگیری‌هایی که انجام شد و منابعی که از سمت صندوق یعنی یک چهارم هم صندوق متقبل شد که یارانه سوء تسهیلات پرداخت کند این رقم اتفاقی پلکانی رقم خورد و اقساط به صورت پلکانی شد ورودی و آغاز اقساط شد ۵ میلیون تومان این اتفاقی بود که با توافق فی مابین بانک محترم مرکزی افتاد که ما ممنون هستیم.

 
سؤال: آن۸۰۰ میلیونی از کی قرار است دست مردم را بگیرد؟
اسماعیلی: علی الاصول بر اساس قانون باید الان اجرا بشود اینکه حالا منابعش در اختیار هست یا نیست ما انتظار داریم که منابع محقق بشود شاید جزئیات آن را بانک مرکزی بهتر بتواند پاسخ بدهد اما مصوبه ای است که باید عمل بشود ملاحظه ای دارند و این ملاحظه این هستش که اگر عدد برود بالا ممکن است تعداد وام ها کمتر بشود بنابراین با توجه به اینکه ما حجم پروژه هایی که الان داریم و عملیاتی در کشور داریم گسترده هست ما به تعداد بالاتر وام بسنده کنیم و پروژه شروع بشود

شاید در سال آتی که منابع در اختیار کشور بهتر بشود بتوانیم تتمه و تکمیل و الحاقیه به این وام ها بزنیم و آن موقع این کار را بکنیم که در مرحله اول تعداد وام ها کم نشود این هم ملاحظه ای است صلاحدیدش در واقع به عهده.

سؤال: پس یعنی فعلا وام ۸۰۰میلیونی نمی شود؟
اسماعیلی: فعلا چنین ابلاغی نشده است.در خصوص محرومین هم من پاسخ فرمایشتان را عرض کنم ما یک کاری کردیم دهک های یک تا چهار بر اساس اعلام سازمان های ذیربط یعنی بهزیستی و وزارت رفاه بر اساس دهک بندی هایی که دارند، کمیته امداد، اینها در پروژه هایی که می آیند شرکت می کنند جدا می شوند بدون اینکه محل استقرارشان تفکیک بشود که خدای ناکرده برچسبی به یک بلوکی بخورد که این مربوط به ساکنینش همه دهک های یک تا چهار هستند بدون اینکه اینها از بلوک ها جداسازی بشوند داخل هر پروژه که خودشان انتخاب کردند و قرار گرفتند بر اساس روش جاری اداره کل منابعی از طریق وزارتخانه وارد صندوق می شود صندوق این منابع را در قالب وام قرض الحسنه 15 ساله با نرخ کارمزد دو درصد صرفا برای وصول اقساط است یعنی صندوق هیچ پولی برای.

سؤال: چقدر است آن تسهیلاتی که می گویید؟
اسماعیلی: آن تسهیلات در سال گذشته برای دهک های یک و دو ۴۰۰ میلیون، دهک‌های سه و چهار ۳۰۰ میلیون بود مصوبه می گوید مطابق نرخ تورم اعلامی رسمی کشور برای سال آینده قابل افزایش است.

سؤال: یعنی برای امسال باید چقدر باشد؟
اسماعیلی: طبیعتا ما دستکم بالای ۲۰ درصد را باید بر اساس حالا بر اساس نرخ تورمی که اعلام بشود به این اضافه کنیم که به ۵۰۰ میلیون تومان و طبیعتا ۴۰۰ میلیون تومان می‌رسد.

سؤال: یک آمار بفرمایید من می خواهم ارتباط بگیرم با‌ آقای قدیری اینکه سال پیش به چه تعداد از این خانواده‌ها ۱ تا ۴؟
اسماعیلی: ما این سال پیش این پروژه را شروع کردیم در یکی از استان ها به صورت نمونه شروع کردیم.

سؤال: کدام استان؟
اسماعیلی: استان مرکزی نمونه شد زمین ها برای این عملیات واگذار به صندوق شد و عملیات شکل گرفت و الحمدلله امروز این آغاز شده است.

سؤال: چه تعداد تسهیلات پرداخت کردید به خانواده های دهک یک تا چهار؟
اسماعیلی: فکر می کنم حدود۱۰۰ میلیارد تومان در این عملیات پرداخت شد حالا اگر تقسیمش بکنیم به عدد ۳۰۰ میلیون و ۴۰۰ میلیون همه مدل دهکی در آن بوده تقریبا عدد کلی آن درمی آید.

سؤال: امسال چی از اول سال؟
اسماعیلی: امسال ما آمادگی داریم ان شاء‌الله استان ها و ادارات کل هم به شدت پیگیر هستند بر اساس منابعی که در اختیار دارند این ساز و کار و گردش را دارند با صندوق طی می کنند.

سؤال: کی سراسری هم می کنید که مثلا الان باز هم مرکزی است یا خیر؟
اسماعیلی: هیچ محدودیتی الان نداریم صرفا این است که استان ها بتوانند زمین های خودشان را در این عملیات وارد بکنند فرآیند آن طی بشود واگذار به پیمانکار بشود یکی دو ملاحظه جزئی وجود دارد اموری که در ملاحظه جدی این است که

 اولا بانکی که الان دارد عامل می شود برای اینکه این تسهیلات را بگیرد و به بخش مربوطه بدهد همانطور که آقای رهبر هم اشاره کردند در بخش قرض الحسنه ها که ما پرداخت می کنیم این طور نشود که وقتی من قرض الحسنه را می دهم بانک بگوید خیلی خوب صندوق که دارد پرداخت

می کند ما فعلا حق السهم الشرکه خودمان را باز هم از قبل کمتر می کنیم اتفاقی که متأسفانه ما شاهد آن هستیم یعنی قرار نیست ما اگر یک ظرفیتی را با مشقت فراوان مهیا می کنیم و در اختیار نهضت قرار می دهیم اینجا انگیزه پیدا بشود برای بانک، انگیزه پیدا بشود برای منابع تملک که خیلی خوب با توجه به این منابع پس ما این پرداختی های قبلی خودمان را کاهش می دهیم به شرط حفظ آن منابع ان شاءالله ما این ظرفیت را در کشور داریم از طریق ادارات کلمان که در اختیارشان هستش برای کل کشور این را امسال آغاز بکنیم.

 
سؤال: و سؤال آخرم در این بخش این باشد که اگر خانواده ای هست که در دهک یک تا چهار است باید کجا مراجعه کند چگونه متوجه بشود که می تواند از این تسهیلاتی که شما دارید از آن نام می برید استفاده بکند؟
اسماعیلی: اقدام خاصی توسط آن خانواده فعلا لازم نیست اجرا بشود همکاران ما در ادارات کل، همزمان با اینکه پروژه مشخص می‌شود لیست دهک‌ها مشخص می‌شود که از این پروژه ۲۰۰ نفره ۵۰ نفرش دهک‌های مثلا ۲۰ هستند، ۳۰ نفرش مثلا دهک‌های یک و دو هستند، ۳۰ نفرش دهک‌های سه و چهار هستند آن وقت اداره کل به اینها تماس می‌گیرد می‌گوید تشریف بیاورید اینجا این فرم قرض الحسنه صندوق را اگر مایل هستید امضا بکنید

فرد به دلخواه خودش مراجعه می‌کند اگر مایل هستش که از قرض الحسنه استفاده بکند فرم امضا می‌کند زمینش و ملکش به موازات اینکه برای وام ۵۵۰ میلیونی در رهن قرار می‌گیرد برای این تسهیلات هم به موازات در رهن قرار می گیرد و دو دفترچه برای آن فرد صادر می شود که الان رقم خورده است.

سؤال: ارتباطمان با آقای قدیری کارشناس مسکن برقرار است شما بفرمایید راهکاری که می توانید پیشنهاد بکنید برای اینکه بشود از این وضعیتی که در آن هستیم فاصله ای بگیریم بتوانیم یک توازنی ایجاد بکنیم طبیعتا هر سال و هر لحظه تأخیری در تخصیص این وام ها با توجه به تورم بالایی که داریم می تواند پروژه ها را برای مدت بیشتری عقب بیندازد شما راهکارتان به عنوان کارشناس مسکن چیست؟
فرید قدیری کارشناس مسکن (ارتباط تصویری) : من چند تا نکته بگویم ابتدای برنامه آن طور که با من صحبت شده بود قرار بود من هم در باره این طرح مسکن مهر یک صحبت کنم هم واقعیت های بازار مسکن من خیلی خلاصه بگویم ببینید دولت چهاردهم در بخش مسکن که یکی از مهمترین بخش های اقتصادی هستش و الان به نظر می آید یکی از بحرانی ترین بخش ها هستش و اگر دولت چهاردهم به آن توجه نکند حتما پاشنه آشیل دولت خواهد شد با سه تا مسئله اصلی روبرو است

یک مسئله اش برمی گردد به جمعیت متقاضی و پیش خریدار مسکن ملی که دولت چهاردهم چه اعلام کرده بود و چه اعلام نکرده بود باید متعهد باشد آن آنچه که تعداد خانوارهایی که در این طرح ثبت نام کردند و هر اندازه آورده نقدی دادند را باید خانه ها را برای آنها بسازد و تحویلشان بدهد حالا اینکه این طرح غلط بوده درست بوده اشکالاتی داشته آن به هر حال مسئولیتش با دولت است

 اما من از همین جا شروع بکنم این مسئله اول، در بحث مسکن ملی به نظر می آید که یک سری واقعیت ها را مسئولین نمی خواهند ببینند و اگر هم این اتفاق نیفتد یعنی واقعیت ها را نبینند شناسایی نکنند مشکل حل نخواهد شد

من دوست دارم آقای رهبر بعد از صحبت های من این موضوع را تأیید بکنند ببینید اینکه به بانک گفته بشود به جای اینکه من به تو می گویم تسهیلات بده دستکم تجربه سال های ۸۶ تا ۸۸ در مسکن مهر نشان داد بانک‌ها اگر نخواهند جایی تسهیلات بدهند و در واقع فرض را بر این بگیرند که اگر به آنجا تسهیلات تکلیفی به آن بخشی که دولت می‌دهد تسهیلات تکلیفی بدهند تعادل منابع و مصارفشان به هم بخورد یک عایدی که مد نظرشان است حاصل نشود حتما تسهیلات نمی‌دهند

تجربه نشان داده حالا اینکه در قانون نوشته بشود تنبیه مالیاتی الان ما ۳ سال است نزدیک ۳ سال از قانون جهش مسکن سال ۱۴۰۰ دارد می‌گذرد و مشاهده می کنیم که آن تنبیه مالیاتی اتفاق نیفتاده که اگر هم اتفاق هم می افتاد باز تعداد بانک ها بعید بود بیشتر از این بشود.

سؤال: آقای اسماعیلی در برنامه اشاره کردند که چقدر آن محقق شده است؟
اسماعیلی: به هر حال برگ تشخیصش صادر شده تنبیه دارد رقم می خورد ما نباید روی آنتن بگوییم بانک ها می توانند تخلف کنند و تنبیه نمی شوند نه همان طور که از درآمدهای ۲۰ میلیونی ما مالیات می‌گیریم باید از درآمد‌های ۲۰ همتی هم به نفع مردم مالیات بگیریم.
قدیری: تجربه سال ۸۶ دولت وقت که در مسکن مهر بود فقط یک بانک آن هم بانک تخصصی بود که واقعا پای کار بود امروز همان بانک تسهیلات را داده در مقایسه با بهره بانک ها حجم قابل توجهی تسهیلات داده بهتر است که یک بررسی بشود تا چه حد از منابع داخلی اش داده و احتمالا استقراض هم کرده است.

سؤال: حالا قدری شما راهکارتان را بگویید به هر حال تأمین مالی ، بانکی باید تأمین مالی کنید دیگر چاره دیگری نیست که.
قدیری: چاره ای نیست چاره ای نیست مسکن محرومان در همه جای دنیا بخش زیادی از آن باید در قالب تسهیلات بانکی پرداخت بشود اما اینکه ساز و کار یعنی بانک مرکزی، دولت ، وزارت اقتصاد چگونه قرار است که بانک ها را یا مجاب بکنند یا برای آنها انگیزه ای ایجاد بکنند که تسهیلات بدهند آن بحث اصلی است یعنی باید دولت چهاردهم متمرکز بشود اشتباه ها،‌ ناکامی ها.

سؤال: راهکار شما چیست؟ فکر می کنید که چگونه این اتفاق محقق می شود؟
قدیری: برای بانک ها باید انگیزه ای ایجاد بشود و اگر محدودیت هایی من یک مورد بگویم در دهه نود بر اساس تجربه ای که بانک تخصصی مسکن دهه ها قبل داشت قرار بر این بود که در ازای اینکه بانک ها سپرده هایی را بیاورند در بانک تخصصی در بانک مسکن، در آنجا سپرده گذاری بکنند و از سپرده قانونی شان نزد بانک مرکزی کم بشود و با این سپرده گذاری که در بانک مسکن می کنند بانک مسکن بتواند این را اهرم بکند تسهیلات بدهد تجربه نشان داده تسهیلات بخش مسکن باید توسط بانک تخصصی داده بشود اما تأمین منابع آن چگونه باشد من دارم می گویم.

سؤال: با توجه به اعدادی که در برنامه ذکر شد و با توجه به حجم انبوهی که باید ساخت و ساز بشود طبیعتا یک دانه بانک نمی تواند از پس یک همچنین تسهیلاتی بربیاید.
قدیری: عرض می کنم ببینید شما کشورهای موفق در حوزه سیاستگذاری، چه مالی مسکن، چه مسکن ببینید پس ما بانک تخصصی را برای چی راه انداختیم؟

سؤال: می شود مثال بزنیم مثلا به حجم ساخت و ساز و کشوری که این مدلی دارد ساخته می شود؟
قدیری: بله ببینید جمعیت متقاضی مسکن تیراژ ساخت مسکن در جایی مثل امریکا خیلی چند مرتبه از ما بیشتر است آنجا بانک تخصصی وجود دارد دو مؤسسه تأمین مالی وجود دارد.

سؤال: نه طبیعتا یک جایی را باید مثال بزنید که یک خرده ما به لحاظ هم جمعیتی و هم نحوه سیستم مالی کشورمان یک خرده به هم بیاییم.
قدیری: عرض می کنم ببینید آنجا ظرفیتشان، تقاضایشان برای مسکن، تیراژ ساخت و سازشان از ما بیشتر است اما نظام تأمین مالی مسکن در آنجا کاملا در خدمت سیاست های مسکن است.

سؤال: کاملا آنجا یک سیستم متفاوتی است یعنی هم نحوه اصلا کل اقتصاد متفاوت است اصلا نزدیکتر مثال بزنیم ترکیه ای یک جای نزدیک تری مثال بزنید.
قدیری: ما در این سال های اخیر یعنی از بعد کرونا که تورم مسکن در خیلی از کشورها در کشورهای اروپایی افزایش پیدا کرد با مکانیزم نرخ سود و وام مسکن توانستند تا حدی تورم مسکن را مهار کنند بگذارید من همه نکات را بگویم این نکته ای که نگفتم حتما بتواند جای نقد داشته باشد.

من هنوز دو تا مسئله دیگر را نگفتم اما ما امروز در بحث تأمین زمین۹۹ ساله هم مشکل داریم هزینه آماده سازی زمین قابل توجه است آن هم باید حل بشود نکته مهم‌تر این پیش خریدارها، خانوار‌های دهک ۱ تا ۳ که الان ثبت نام کردند توان قسط دهی این‌ها هم باید بررسی بشود آیا اینها اقساط وام ۸۰۰ میلیونی، ۵۵۰ میلیون تومانی را دارند، چون این بعدا الان هم بانک‌ها بیایند تسهیلات هم بدهند با سیاست‌های تمهیدی آنها مجاب بشوند این را بدهند پروژه می‌رود جلوتر به مرحله قسط می‌رسد

 آنجا ممکن است مشکل ایجاد بشود ما دو تا مسئله دیگر هم در بخش مسکن داریم که دولت چهاردهم آنها را هم باید حل و فصل بکند یکی بحث تورم اجاره و هزینه بالای اجاره بها برای اجاره نشین‌ها هست بعد مسئله سوم تورم ساخت مسکن، رشد قیمت زمین و رشد هزینه نصاب الان باعث شده در بازار ساخت و ساز، در بازار درون شهر یعنی به موازات مسکن ملی که تا .. تیراژ ۱ میلیون است قرار بود ساخته بشود و الان ظاهرا خیلی کمتر از آن ساخته شده آنجا هم باید بازار ساخت و ساز ما رونق بگیرد.

 
سؤال: آقای رهبر شما راهکارهایتان را ارائه می دهید با توجه به اینکه بخش زیادی از این ساخت و سازی که باید انجام بشود رهبری آن بر عهده بخش خصوصی و ساخت و ساز شماست خاطرم است که در سال های گذشته بحث هایی می شد مبنی بر اینکه از کشورهای دیگر مثل تجربه ای که در مسکن مهر داشتیم مثلا چینی ها بیایند ساخت و ساز بکنند آنها به کجا رسید چگونه این همکاری ها شکل می گیرد اگر قرار است که شکل بگیرد؟

رهبر: بله من ابتدا سؤال اول شما را جواب بدهم قبل از اینکه جواب بدهم به یک مسئله ای الان آقای اسماعیلی اشاره فرمودند راجع به دهک ها یک تا چهار که آنها را آمدند برای کمک به آنها یک تسهیلات در واقع قرض الحسنه ای با سود در واقع کمتر یا ۴ درصد ارائه بدهند حالا شما فکر بکنید ببینید الان ما همانطور که الان آقای قدیری هم اشاره کردند شما اصلا فکر کردید که این ۵۵۰ میلیون تومان هم برای هر واحد دارند می‌دهند الان گرم اند و متقاضی نمی‌داند وقتی که آخر سر آمدند دفترچه قسط را دادند دستش بگویند آقا ماهی ۷ ـ ۸ میلیون تومان باید بیاری بدهی،

حالا صحبت پلکانی را من تا به حال نشنیده ام که عملیاتی بشود شاید خیلی مقدار کمی عملیاتی شده باشد که ۵ میلیونی که خدا بیامرز حاج آقای رئیسی اشاره کردند که باید با روزی اش ۵ میلیون تومان باشد هنوز عملیاتی نشده، ۸ میلیون تومان، ۷ میلیون تومان، آن ۳۵۰ میلیون تومانی را من خبر دارم ۷ میلیون، ۷ میلیون را الان دارند قسط می‌دهند در شهرستان سمنان و این را من می‌خواهم بگویم که وقتی که شما دهک‌های یک تا چهار یک ۴۰۰ میلیون تومان هم می‌آوری به این ۵۵۰ میلیون اضافه می‌کنی با توجه به اینکه دهک، دهک یک تا چهار است یعنی اصلا توانایی ندارد کل حقوقش مثلا ۵ ـ ۶ میلیون تومان بیشتر نیست حالا چطوری می‌خواهید از ایشان قسط بگیرید؟!

بنابراین پس یک کار‌هایی ما باید یک راهکار‌هایی برویم که بعدا به معضل اجتماعی برنخوریم بعدا به مشکلاتی برنخوریم ما پیشنهاد، راهکاری که فرمودید که چه راهکاری ما پیشنهاد داریم پیشنهاد من از زمان آقای اسلامی در یک جلسه‌ای به ایشان دادم گفتم آقا ما در تجربه‌ای که مسکن مهر داریم با توجه با اینکه در مسکن مهر ما پردیس ۱۰ هزار واحد ساختیم حداکثر آورده متقاضی ۴۰ میلیون تومان بود با این ۴۰ میلیون تومان تعدادشان را نمی‌توانستند بدهند دلال‌ها ورود پیدا کردند و امتیازهایشان را خریدند به دلیل اینکه نمی‌توانند

الان هم همین طور شده الان پیامک آمده برای متقاضی که آقا تا هفته دیگر باید ۲۵۰، ۶۰ میلیون تومان بیاوری بریزی این معلوم است که نمی‌تواند بدهد بعد دلال‌ها آمدند به آنها گفتند حالا شما که نمی‌توانید بدهید امتیاز را به من بده این یک مسئله، مسئله دیگر ما پیشنهادی داشتیم پیشنهاد ما این بود که شما بیایید تسهیلات بانکی تان را حساب کنید آورده متقاضی که توان آن را دارد نه اینکه مثلا الان ۸۰۰ میلیون تومان، ۱ میلیارد تومان باید بیاورد بدهد نه مثلا توانش حالا ۴۰۰ میلیون، ۳۰۰ میلیون، ۴۰۰ میلیون است این را جمع بزنید و آن مقداری که نیاز هست برای تأمین ساخت یک واحد ۸۰، ۹۰ متری که الان ما داریم می‌سازیم

اگر کمبود دارید سرمایه گذار حالا یا بخش خصوصی هست سرمایه گذار بخش خصوصی یا انبوه سازی که دارد می‌سازد سرمایه اش را بیاورد تأمین کند کارش را معطل نکند یعنی کار ادامه پیدا بکند با تعطیلی کار هم هزینه‌ها می‌رود بالا و هم در واقع ضرر و زیان می‌رسد هر چقدر آورده در واقع سرمایه‌ای آورد سهمش را به عنوان مشارکت به او بدهید یا از این واحد‌ها اگر آن واحد‌ها را هم ندارید یک زمین تهاتر بکنید من این را پیشنهاد کردم متأسفانه تا به حال عملیاتی نشد.

 
سؤال: آقای اسماعیلی شما جمع بندی می فرمایید هم محرومین را بفرمایید و هم این بحث مصالح را هم اگر بشود خیلی کوتاه به آن اشاره بکنید که چه کار می کنید تأمین مصالح ارزان قیمت؟
اسماعیلی: در خصوص تسهیلات قرض الحسنه محرومین به هر حال شما در نظر بگیرید ما به اندازه آنچه که می توانیم کمک می کنیم اینکه یک محرومیرا با ۲۰۰ میلیون تومان، ۱۰۰ میلیون تومان بسته به قیمت تمام شده خانه اش صاحب خانه کنیم و او را در یک بازه ۲۰ ساله، ۱۵ ساله در یک سند اقساطی قرار بدهیم که در خانه خودش نشسته اجاره نمی‌دهد وقتی که اجاره نمی‌دهد می‌تواند پس انداز کند می‌تواند انگیزه پیدا کند که برود کار بکند و این کم کم کم کم آن را در فرآیند تولید قوت می‌دهد این طراحی مؤثری است کما اینکه بسیاری از مردم الان علاقمند هستند از دهک‌ها علاقمند هستند که در این موضوع قرار بگیرند

اینکه حالا اگر ما داشتیم منابعی را می‌گفتیم آقا هر کسی زیر دهک ۴ هستش خانه را برای او می‌سازیم تمام فقط بیاید کلید بگیرد اگر منابع بود که کسی دریغ نمی‌کرد دولت مطابق اصل ۳۱ قانون اساسی موظف است تأمین مسکن برای آحاد جامعه است

این اقتضا اقتضایی است که به نظر می‌رسد از انجام ندادنش بهتر است این نکته اول، در عین حال هیچ کسی در گرفتن این اقساط اجبار ندارد عرض کردم خودش باید بیاید درخواست بدهد ما این را انجام بدهیم ما بجز این یک کار دیگر هم کردیم که الحمدلله امروز دارد اثر می‌کند و آن هم این هستش که ما مطابق قانون نسبت به تأمین مصالح ارزان قیمت وظیفه داشتیم فولاد خریدیم این فولاد امروز الحمدلله به هر واحدی که دارد تخصیص پیدا می‌کند بین ۵۰ تا ۷۰ تا میلیون تومان قیمت تمام شده واحد را دارد کم می‌کند.

مجری: طبیعتا در فواصل کوتاه مدتی می توانیم این برنامه را ادامه بدهیم و پیگیری خواهیم کرد و از پاسخ مسئولین به سمع و نظر شما خواهیم رساند.