افزایش نقش زنان در روایتگری دفاع مقدس

سحر دانشور پژوهشگر مطالعات زنان در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما افرود: زنان بیش از گذشته در عرصه نشر کتاب و تاریخ شفاهی حضور پیدا کرده‌اند این تغییر، دو وجه مهم دارد، نخست افزایش شمار راویان و نویسندگان زن که روایت‌های انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و مدافعان حرم را به قلم کشیده‌اند، و دوم بازتاب تجربه‌های زنانی که خود در متن رویدادها حضور مستقیم داشته‌اند؛ زنانی که یا همسر و مادر شهید بوده‌اند یا در صحنه‌های دفاع و پشتیبانی نقش‌آفرینی کرده‌اند.

وی افزود: ورود زنان به حوزه تألیف و روایتگری یک اتفاق مهم برای نشر است. این روند آثار مثبت بسیاری در ثبت تاریخ شفاهی داشته، هرچند آسیب‌هایی نیز وجود دارد که کارشناسان باید آن‌ها را بررسی کنند. روایت آن‌ها به ما امکان می‌دهد با ابعاد کمتر دیده‌شده نقش زنان در این مقاطع آشنا شویم؛ زنانی که بار مهمی از مسئولیت‌ها را بر دوش داشتند و امروز روایتشان به قلم درآمده است.

سحر دانشور گفت: ما در این آثار با زنانی مواجه هستیم که هم در حوزه تألیف و نگارش و هم در عرصه کنش‌های اجتماعی و فرهنگی فعال بوده‌اند. همین مسئله موجب شده آثار منتشرشده در بازار کتاب با استقبال و توجه بیشتری روبه‌رو شود. این روند می‌تواند به تکمیل پازل تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس کمک کند و در عین حال، با ایجاد نگاهی تازه، نسل جدید را با نقش واقعی زنان در این مقاطع آشنا سازد.

این پژوهشگر مطالعات زنان افزود: کتاب «حوض خون» به‌عنوان یکی از آثار شاخص حوزه تاریخ شفاهی زنان در دفاع مقدس، چند سال پیش منتشر شد و توانست توجه بسیاری از پژوهشگران و علاقه‌مندان به ادبیات مقاومت را به خود جلب کند. اهمیت این کتاب زمانی دوچندان شد که رهبر معظم انقلاب نیز تقریظی بر آن نوشتند.

سحر دانشور گفت: این اثر روایتگر گروهی از زنان است که در دوران جنگ تحمیلی در رختشوی‌خانه‌ها لباس‌ها و پتوهای رزمندگان و تجهیزات بیمارستانی را می‌شستند. آنچه «حوض خون» را برجسته می‌سازد، تنوع راویان آن است؛ زنانی با سنین مختلف، از طبقات گوناگون اجتماعی و با تجربه‌های متفاوت، که هدفی مشترک یعنی کمک به جبهه داشتند.

وی در پایان افزود: نقطه قوت «حوض خون» آن است که قطعات پراکنده‌ای از زندگی زنان مختلف را کنار هم چیده و پازلی کامل از نقش‌آفرینی آنان در دوران دفاع مقدس ساخته است. از مادران و همسران شهدا گرفته تا دختران جوان و زنان مطلقه، همه در این کتاب روایت خود را از حضور در پشت جبهه‌ها بازگو کرده‌اند.

کتاب « حوض خون» چهار سال پیش مزین به تقریظ رهبر انقلاب شد.